مدیریت کسب و کار چیست؟
در این مطلب میخوانید:
مدیریت یک کسب و کار (Business Management) به هیچ عنوان کار سادهای نبوده و به دانش و مهارت حرفهای نیاز دارد. به بیان ساده، مدیریت کسب و کار شامل هماهنگی و ساماندهی کارها و فعالیتهای تجاری است. یک مدیر حرفهای با سازماندهی فعالیتها و بخشهای مختلف، رهبری، برنامهریزی و کنترل کارکنان یک سازمان به شکوفایی و رشد آن کمک میکند. در ادامه این مطلب با ارائه یک تعریف دقیق از نحوه کار مدیریت و انواع آن، میبینیم که مدیریت کسب و کار چیست و به چه آموزشهایی نیاز دارد. همچنین ویژگیهایی را که یک مدیر کسب و کار باید از آن برخوردار باشد، بررسی میکنیم.
مدیریت کسب و کار چیست؟
قبل از آن که بخواهیم با وظایف و انواع مدیریت آشنا شویم، باید ببینیم مدیریت کسب و کار چیست و معنای دقیق آن را درک کنیم. به طور کلی، مدیریت کسب و کار اصطلاحی است که کلیه فعالیتهای مربوط به برنامهریزی، سازماندهی و کنترل و اداره کردن مشاغل و محیطهای کاری را دربرمیگیرد. هر شرکت یا کسب و کاری برای رشد خود به مجموعهای از فعالیتها و برنامههای همسو نیاز دارد که وظیفه هماهنگ کردن آن برعهده مدیر است. اگر میخواهید اطلاعات کامل تری در مورد مدیریت بدست آوردی به مقاله مدیریت چیست مراجعه کنید.
البته مدیر کسب و کار تنها وظیفه هماهنگی کارها را نداشته و در اغلب مواقع، مدیریت به معنای رهبری و پیشروی در مشاغل است. یعنی اساساً شرکتها برای هدایت کارکنان و حل مشکلات احتمالی بینفردی در محیط کار، به مدیران متکی هستند. معمولاً کار به عنوان مدیریت کسب و کار برای کسانی که در برقراری ارتباط چهره به چهره با افراد مختلف مهارت کافی دارند، جذابیت بیشتری دارد.
از دیگر مهارتهایی که در یک مدیر کسب و کار باید وجود داشته باشد، میتوان به سیاست یا همان دیپلماسی مدیریتی و توانایی حل تعارضات احتمالی اشاره کرد. این مهارتها نه تنها در اداره محیط کاری، بلکه در نحوه ارتباط یک شرکت با شُرکا، رقیبان و ... نیز بسیار اهمیت دارد.
مسئولیتهای یک مدیر نیز جنبههای بسیار متعددی داشته و از برنامهریزی مالی یا رهبری منابع انسانی و فعالیتهای مختلف را شامل میشود. تمام این مهارتها در آموزش مدیریت کسب و کار اهمیت داشته و توانایی مدیر را تعیین میکند. .
مدیر کسب و کار کیست؟
حالا که میدانیم تعریف مدیریت کسب و کار چیست بیایید ببینیم مدیر کیست و باید چه ویژگیهایی داشته باشد. آمارها نشان میدهد که حدود 90% از استارتآپهای تازه تأسیس پس از مدتی با شکست مواجه شده و از بین میروند. این مسئله در درجه اول به دلیل عدم مدیریت حرفهای کارها از ابتدای راه بوده و تنها کسانی میتوانند در این مسیر موفق شوند که یک مدیر توانا دارند.
هدف اصلی هر کسب و کار و شرکتی این است که مانند یک ماشین با اجزای سالم و دقیق، به درستی کار کند. فردی که وظیفه هماهنگی این قطعات را داشته و مسئول تحقق این هدف است، مدیر کسب و کار نامیده میشود. یک مدیر باید تمام منابع مورد نیاز کار را برای کارکنان خود فراهم کند. کارکنان نیز زمانی که متوجه توانایی مدیر خود هستند، تمایل دارند تا سیستم را حفظ کنند.
اما آیا تنها یک مدیر میتواند برای همه شرکتهای بزرگ و کوچک کافی باشد؟
در مدیریت کسب و کارهای کوچک که وظایف و عملکردهای کوچکی در آن اجرا میشود، یک مدیر بازرگانی میتواند تمام بخشها را پوشش دهد. اما در سازمانهای بزرگتر، ممکن است وظایف تقسیم شده و هر بخش، یک مدیر مجزا داشته باشد. در هر دو حالت، مدیران مسئول هدایت فعالیتهای روزمره، نظارت در درستی انجام کارها و تحقق اهداف مالی سازمان هستند.
به طور کلی، مدیران کسب و کار برای رسیدگی به تمام این وظایف باید از ویژگیهای مشخصی برخوردار باشند. برخی از الزامات اساسی مدیریت کسب و کار عبارت است از
دانش تخصصی
اگرچه ممکن است در یک سازمان، سلسله مراتبی که منجر به رشد جایگاه کارکنان میشود، فردی را به نقش مدیریتی برساند اما با این وجود، هنوز هم بسیاری شرکتها به آموزش تخصصی اهمیت میدهند. در بسیاری از سازمانها، تنها مدیرانی میتوانند کار کنند که در این زمینه دانش تخصصی داشته و در دورههای آموزش مدیریت کسب و کار شرکت کرده باشند. در این سازمانها، مدرک دانشگاهی الزامی بوده و برخی از آنها، تنها مدرک کارشناسی ارشد را میپذیرند.
مهارتهای مدیریتی
صرفنظر از نوع سازمان و فعالیتهای تخصصی آنها، برخورداری از مهارتهای مدیریت کسب و کار برای مدیران ضروری است. یک مدیر کسب و کار باید مهارتهای زیر را داشته باشد:
- مهارت برقراری ارتباطات بین فردی و تجاری
- سازماندهی و هماهنگی امور
- قدرت تفکر خلاقانه و برنامهریزی استراتژیک برای سازمان
- قدرت تصمیمگیری
- حل مشکلات و کاهش تعارضات احتمالی
دیگر شایستگیهای مورد نیاز یک مدیر
برای ایفای نقش مدیریت کارآمد، علاوه بر دانش و مهارتهای اولیه باید بدانید دیگر شایستگیهای مورد نیاز مدیریت کسب و کار چیست تا بتوانید از دیگران متمایز شوید. برای مثال، مهارت استفاده از نرم افزارهای مرتبط با مدیریت میتواند یکی از فاکتورهای تمایز شما باشد.
پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: مدیریت مبتنی بر ارزش
انواع مدیریت کسب و کار
آنچه که به عنوان مدیریت کسب و کار شناخته میشود، یک شغل یا فعالیت واحد نیست و حوزه وسیعی را دربرمیگیرد که شامل انوع و دستههای مختلف است. درک درست انواع مدیریت، بهخصوص در حین آموزش مدیریت کسب و کار از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع مختلف مدیریت کسب کار عبارت است از:
مدیریت مالی
مدیران مالی مسئول نظارت و کنترل منابع مالی یک کسب و کار هستند. مسئولیتهای این مدیران شامل برنامهریزی، هدایت و هماهنگی کلیه فرآیندهای مرتبط با مدیریت سرمایههای مالی یک شرکت است. این نوع مدیریت کسب و کار یکی از پرمسئولیتترین و شاید سختترین انواع مدیریت است.
مدیریت منابع انسانی
در بخش مدیریت منابع انسانی، مدیران مسئول تمام فعالیتهای مرتبط با استخدام، آموزش و حفظ سرمایه انسانی در یک کسب و کار هستند. این بخش از مدیریت نیز مسئولیت سنگینی دارد، زیرا انتخاب کارکنانی را که وظایف مختلف شرکت را انجام میدهند، برعهده دارد.
مدیریت عملیاتی
مدیریت عملیاتی اغلب در کسب و کارهای مختلف با عنوان مدیریت تولید نیز شناخته میشود. این نوع از مدیریت کسب و کار روی تمام فرآیندهایی که به دستیابی به بالاترین کارآیی ممکن در سازمان مربوط میشود، تمرکز دارد. علاوهبراین، مدیران عملیاتی مسئول تبدیل منابع خام، به کالا یا خدمات قابل عرضه هستند.
مدیر فناوری اطلاعات
مدیران فناوری اطلاعات بخشهای مرتبط با فناوری یک کسب و کار را اداره میکنند. مسئولیت اصلی یک مدیر عملیاتی، ایجاد و اجرای یک زیرساخت فناوری است که با اهداف شرکت هماهنگ باشد.
مدیریت فروش و بازاریابی
اگرچه بخشهای فروش و بازاریابی ممکن است در برخی کسب و کارها مجزا باشند، اما اغلب در یک دسته معرفی میشوند. این ادغام دو نوع مدیریت میتواند در روند آموزش مدیریت کسب و کار نیز وجود داشته باشد. بخش بازاریابی، مسئول تبلیغ و معرفی خدمات یا کالاهای یک کسب و کار است در حالی که در بخش فروش، تمرکز اصلی روی فروش و عرضه آنها است.
مدیریت استراتژیک
مدیران استراتژیک روی تصویر آینده و روند رشد یک شرکت تمرکز دارند. یعنی در بخش مدیریت استراتژیک کسب و کار، جایگاه یک شرکت و چگونگی رسیدن به آن برنامهریزی میشود. این روند شامل تدوین اهداف شرکت است.
نحوه آموزش مدیریت کسب و کار
حالا که میدانیم مدیریت کسب و کار چیست و چه انواعی دارد، باید ببینیم که یک مدیر چگونه آموزش میبینید. به طور کلی، آشنایی با دورههای آموزش مدیریت به درک بهتر انواع وظایف مدیریتی کمک میکند. همچنین اطلاع از این دورهها سبب ایجاد انگیزه در کارمندان و علاقمندان به وظایف مدیریتی میشود تا به گسترش فعالیت خود فکر کنند. همچنین آموزش مدیریت حرفهای کسب و کار منجر به کسب درآمد بیشتر و جذب سرمایهگذاری برای شرکتها میشود.
برای کسانی که خواهان دستیابی به وظایف مدیریتی و رهبری هستند، دورههای آموزشی مدیریت کسب و کار وجود دارد. این دورهها شامل آموزش مهارتها و دانش آکادمیک مدیریت هستند که امکان اخذ فرصتهای شغلی عالی حتی در سطح بینالمللی را فراهم میکنند. این دورهها شامل آموزش و کسب مهارت برنامهریزی، تجزیه و تحلیل مسئولیتها و همچنین نظارت بر انجام امور مختلف است.
دورههای آموزش مدیریت کسب و کار به داشتن دید گسترده از مشاغل و نقشهای مختلف مدیریتی مانند مدیریت استراتژیک، مدیریت عملیاتی و ... کمک میکنند. گذراندن این دورهها هم به صورت دورههای آکادمیک و دانشگاهی، هم از طریق شرکت در دورههای تخصصی مدیریت امکانپذیر است. معروفترین دورههای مدیریت حرفهای کسب و کار، دوره MBA و DBA هستند. داشتن مدارک MBA مدیریتی یا مدرک DBA میتواند امکان دستیابی به موقعیتهای شغلی در خارج از کشور را برای مدیران فراهم کند.
جمع بندی
هر کسب و کار کوچک یا بزرگی به یک مدیر توانمند و حرفهای برای کنترل و اداره امور مختلف نیاز دارد. در واقع شخصی که وظیفه مدیریت کسب و کار را برعهده دارد، مسئول هماهنگی کارها تا دستیابی به اهداف اساسی یک سازمان است. مدارک آکادمیک و معتبر مدیریت، مهارتها و دانش تخصصی کافی در این زمینه، همگی برای موفقیت در مدیریت عالی کسب و کار نقش دارند. در این مطلب سعی کردیم تا با بررسی این سوال که مدیریت کسب و کار چیست و چه انواعی دارد، شما را بیشتر و بهتر با وظایف مدیران کسب و کار آشنا کنیم. همچنین با نحوه آموزش مدیران و دورههای اصلی آن آشنا شدیم.
سوالات متداول
معنی مدیریت کسب و کار چیست؟
مدیریت کسب کار یک اصطلاح کلی است که تمام روند برنامهریزی، سازماندهی و کنترل و اداره کردن محیطهای کاری را شامل میشود.
مدیریت کسب و کاربه چند دسته تقسیم میشود؟
مدیریت کسب و کار انواع مختلفی دارد که شامل مدیران مالی، مدیریت منابع انسانی، مدیر عملیاتی، مدیر بخش بازاریابی و فروش، مدیر استراتژیک و مدیر بخش فناورسی اطلاعات است.
معروفترین دورههای آموزش مدیریت کسب و کار کدام است؟
دورههای آموزش مدیریت به دو دسته کلی آموزشهای دانشگاهی و دورههای تخصصی مدیریت تقسیم شده و معروفترین دورهها، MBA و DBA است.
اصلیترین ویژگیهای یک مدیر کسب و کار چیست؟
یک مدیر عالی کسب و کار باید دارای دانش تخصصی و مهارتهای حرفهای بوده و شایستگیهای دیگری که موجب تمایز او از سایر مدیران میشود را در خود تقویت کند.
یک مدیر کسب و کار چه مهارتهای اساسی باید داشته باشد؟
مهمترین مهارتهای یک مدیر، شامل قدرت تصمیمگیری، تفکر، برقراری ارتباطات قوی، توانایی سازماندهی امور مختلف و حل مشکلات احتمالی است.