اشتباهات رایج در سخنرانی

آگاهی از جنبه‌هایی که بر نتیجه سخنرانی تاثیر منفی می‌گذارد، شما را قادر می‌سازد تا اشتباهات رایج در سخنرانی خود را به حداقل برسانید یا از تکرار آن اجتناب کنید. اشتباهات سخنرانی که در این مقاله جمع‌آوری شده است اعتبار حرفه‌ای و تصویر موفقیت‌تان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سخنرانی می‌تواند برای جذب و فروش محصول یا سخنرانی کوتاهی برای جمعی از همکارانتان باشد. مهمتر از همه، اجتناب از این اشتباهات، شانس شما را برای ایجاد انگیزه در افراد افزایش می‌دهد تا به سخنان شما گوش فرا داده و توصیه‌هایتان را انجام دهند.

در این مقاله همراه ما باشید تا با اطلاعات به‌روز و معتبر دنیا در این زمینه آشنا شویم و دقت کنید چگونه آن‌ها را کاهش داده یا حذف کنید.

اشتباه اول: تعریف نکردن هدف سخنرانی

سخنرانانی  که هدف ارائه خود را مشخص نمی‌کنند، مستعد اشتباهات زیادی هستند که منجر به افزایش ریسک شکست می‌شود. قبل از اینکه حتی محتوای خود را برنامه‌ریزی کنید، باید بدانید که هدف ارائه شما چیست؛ آیا به دنبال اطلاع رسانی، آموزش، متقاعد کردن، الهام بخشیدن یا سرگرم کردن مخاطب هستید؟ 

اهداف شما هر چه که هست، همیشه مخاطب را در نظر داشته باشید؛ انتظارات مردم را برآورده کرده و ارائه خود را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که ناامید نشوند. به‌خصوص اگر مخاطبان شما از افراد پرمشغله تشکیل شده‌اند، با تلف نکردن وقت به آنها احترام بگذارید. پس از معرفی مختصر خود، به آنها بگویید که چه چیزی می‌توانند از سخنرانی شما بیاموزند، سپس، نکات خود را یکی‌یکی بیان کنید.

اشتباه دوم: نداشتن تمرین کافی

تا زمانی که برای سخنرانی موردنظر تمرین نکنید نمی‌توانید به مطالب خود مسلط شده و با اعتمادبه‌نفس صحبت کنید. از اشتباهات رایج سخنرانان این است که تصور می‌کنند مطلبی را که کاملا به آن تسلط دارند بدون نیاز به تمرین می‌توانند در سخنرانی بیان کنند؛ در صورتی که قبل از سخنرانی باید حداقل یک‌بار نحوه و ترتیب بیان آن را تمرین کنند. یکی از دلایل استرس در سخنرانی، نداشتن اعتمادبه‌نفس کافی است و این اعتمادبه‌نفس از تکرار و تمرین به دست می‌آید. تنها بهانه‌ای که می‌توانید برای تمرین نکردن داشته باشید، زمانی است که فرصت کافی به شما داده نشود!

برای تمرین کردن راه‌های مختلفی را امتحان کنید، به‌طور مثال از دوست خود بخواهید به سخنرانی تمرینی شما گوش داده و کمک کند تا نقاط ضعف و قوت خود را بیابید. همچنین صحبت جلو آینه یا ضبط کردن صدا می‌تواند راه‌های مناسبی برای تمرین پیش از اجرای اصلی باشد.

اشتباه سوم: عدم قاطعیت و وضوح در سخنرانی

یکی از اشتباهات رایج در سخنرانی استفاده از عباراتی همچون " من فکر می‌کنم" است که پیام خوبی را به شنونده انتقال نمی‌دهد. زمانی که افراد حاضر در جلسه بیانی قدرتمند، قاطع و شفاف از سخنران دریافت نکنند ممکن است جلسه را نصفه رها کرده و حس خوبی به سخنران نداشته باشند. بنابراین توصیه می‌شود به موضوع سخنرانی آنقدر مسلط باشید که بتوانید قاطع و بدون شک صحبت کنید.

هنگامی که سخنرانی خود را تمرین می‌کنید، مهم است که مطمئن شوید هر کلمه را به وضوح بیان می‌کنید. می‌توانید با گذراندن یک دوره فن بیان، گفتار و لحن خود را تقویت کرده و مهارت صحبت کردن را به روش اصولی بیاموزید. توصیه می‌شود از کلماتی استفاده نکنید که مخاطبان شما با آن آشنا نیستند. همچنین، هنگام استفاده از کلمات اختصاری، مطمئن شوید که ابتدا آن را تعریف کرده‌اید تا مردم در نهایت سردرگم نشوند.

به‌طور مثال استفاده کلمه انگلیسی فیک (Fake) به معنای غیر اصل، در زبان فارسی نیز مرسوم است اما یک سخنران حرفه‌ای در صورتی که به زبان فارسی صحبت می‌کند باید از معادل فارسی آن استفاده کند یا در صورت لزوم یکبار معنی لغت استفاده شده را شرح دهد.

اشتباه چهارم: اجتناب از برقراری ارتباط چشمی

چشمان شما مهم‌ترین ابزار ارتباطی شماست؛ آنها نشان می‌دهند که شما خوشحال، غمگین، ترسیده، حواس‌پرت یا عصبی هستید و اگر اعتماد به نفس نداشته باشید از طریق چشمان‌تان به مخاطب انتقال داده می‌شود. یکی از اصول سخنرانی  برای ایجاد احساس مشارکت در مخاطب برقراری ارتباط چشمی است. این‌گونه است که با آن‌ها ارتباط برقرار کرده و بر توجه آن‌ها تاثیر می‌گذارید. 

اشتباه پنجم: عدم استفاده از زبان بدن 

در زمان سخنرانی باید بتوانید کاملا طبیعی صحبت کنید که یکی از نشانه‌های این امر، استفاده از زبان بدن است. یکی از اشتباهات سخنرانی موقعی است که افراد میکروفن را گرفته و حرکات طبیعی بدن‌شان را فراموش می‌کنند، یخ می‌زنند یا بی قرار می‌شوند و به‌طور مثال انگشتانشان را لای موهایشان می‌کشند. اگر بتوانید از زبان بدن در سخنرانی استفاده کنید تاثیر بیشتری بر مخاطب خواهید گذاشت.

بایستید، شانه‌های خود را به عقب ببرید و در حالی که صحبت می‌کنید، روی صحنه قدم بزنید. اگر توجه مخاطب را به چیزی جلب می‌کنید، به آن اشاره کنید. اگر بیان می‌کنید چیزی بزرگ یا کوچک است، از دستتان برای تاکید استفاده کنید. این حرکات طبیعی هستند و حس اعتماد را در مخاطب ایجاد می‌کند.
اشتباه ششم: عدم تسلط به موضوع سخنرانی

 تا زمانی که سخنران به موضوع مسلط نباشد نمی‌تواند با اعتمادبه‌نفس آن را بیان کند و این موضوع به مخاطب انتقال داده خواهد شد. برای بیان این اشتباه اجازه دهید مثالی را مطرح کنیم؛ اگر یک برنامه‌نویس بخواهد از برش و دوخت سرآستین صحبت کند، قطعا سخنرانی موفقی نخواهد بود. سخنران باید به موضوع ارائه خود کاملا اشراف داشته و با اعتقاد، از آن سخن بگوید.

اشتباه هفتم: عدم شناخت کافی از مخاطب

یکی از اشتباهات رایج در سخنرانی، عدم شناخت کافی از مخاطب است. در موارد فوق ذکر شد که باید بر هدف و موضوع سخنرانی خود کاملا مسلط باشید، اما اگر مخاطب سخنرانی خود را نشناسید نمی‌توانید از بیانی استفاده کنید که آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. 

به این بیاندیشید که چگونه سخنرانی شما می‌تواند به زندگی مردم ارزش بیافزاید؟ چرا باید به حرف شما گوش کنند؟ و چرا آنها باید به سخنرانی شما اهمیت دهند؟ شناخت مخاطبان می‌تواند مرز بین موفقیت و شکست باشد. فرض کنید، در حال معرفی یک محصول جدید هستید، اگر مخاطبان خود را بشناسید، می‌توانید داستان‌هایی تعریف کنید که آنها با ارزش محصول شما ارتباط برقرار کنند. به‌طور مثال می توانید نمونه‌هایی از زندگی واقعی که به جامعه مخاطبان شما مرتبط است را ذکر کنید. اگر سخنرانی شما در ارتباط با راهکارهای فروش آنلاین است ابتدا باید بدانید افراد حاضر در جلسه از چه قشری هستند و چرا نیاز به فروش آنلاین دارند؟ اگر فروش آنلاین نداشته باشند چه آسیبی به تجارت‌شان وارد می‌شود؟ بیان این جزییات به مخاطب کمک می‌کند کاملا متوجه مفهوم سخنان شما شود.

اشتباه هشتم: چک نکردن فایل سخنرانی

اگر برای سخنرانی نیاز به فایل کمکی از جمله فایل‎های پاورپوینت (Powerpoint) دارید، قبل از شروع جلسه مطمئن شوید که فایل درست است و کار می‌کند. یکی از اشتباهاتی که سخنرانان مرتکب می‌شوند عدم چک کردن فایل، قبل از جلسه است. علاوه بر اینکه زمان جلسه هدر می‌رود، مخاطب وحشت شما را درک کرده و برای دریافت سخنرانی‌تان دیدگاه منفی پیدا می‌کند. بنابراین، اگر مردم در رسانه‌های اجتماعی بازخورد منفی دادند، عصبانی نشوید، به اشتباهات خود رسیدگی کرده و دفعه بعد سخنرانی بهتری را ارائه دهید.

اشتباه نهم: پوشش نامناسب در سخنرانی

با پوشش مناسب می‌توانید ارتباط اولیه خوبی را با مخاطب برقرار کنید. لباس‌های شما قطعاً می‌توانند از طرف شما حرف زیادی بزنند. اگر در سخنرانی، لباس رسمی بپوشید و سخنران با لباس خیابانی ظاهر شود، چه احساسی خواهید داشت؟ احتمالاً از این که برای لباس پوشیدن وقت گذاشتید ناراحت خواهید شد. در واقع شما در حال گوش دادن به کسی هستید که حتی به خود زحمت پوشیدن لباس مناسب‌تری را برای سخنرانی خود نداده است.

نکته اصلی این است که خود را خوب جلوه دهید تا احساس خوبی داشته باشید، لباس‌های خود را با دقت انتخاب کنید. بگذارید مخاطبانتان ببینند که شما فردی هستید که می‌توانند با او ارتباط حرفه‌ای برقرار کنند. به‌خاطر بسپارید برداشت اول همه چیز است!

اشتباه دهم: دیر رسیدن به جلسه سخنرانی

هیچ‌چیز بدتر از آن نیست که درست در لحظه آغازین سخنرانی حاضر شوید! تجربه ثابت کرده است در لحظات آغازین ممکن است تجهیزات جلسه از جمله میکروفن، نمایشگر و غیره دچار مشکل شوند. در صورتی که قبل از شروع سخنرانی حاضر شوید این شانس را دارید که تمامی تجهیزات را تست کرده و مطمئن شوید که وقت حاضرین در جلسه هدر نمی‌رود.

اشتباه یازدهم:صدای یکنواخت و آرام در سخنرانی

صدای یکنواخت و آرام در سخنرانی توجه مخاطب را جلب نمی‌کند. سعی کنید در سخنان خود فراز و نشیب داشته باشید و در مواردی که نیاز است با صدای بلندتر صحبت کنید. برای استفاده از این تکنیک باید قبل از سخنرانی، به مطالب مسلط باشید و بدانید در چه مواقعی صدای بلند و رسا می‌تواند نتیجه بهتری بدهد. 
اشتباه دوازدهم: عدم جمع‌بندی سخنرانی

به‌عنوان یک سخنران حرفه‌ای باید بتوانید تمامی بخش‌های مهم و برجسته سخنان خود را جمع‌بندی کرده و نتیجه نهایی را در انتهای سخنرانی اعلام کنید. اجازه دهید مطالب در ذهن مخاطب دسته‌بندی شود و بعد از جلسه سخنرانی تمامی مطالب را با نتیجه‌گیری نهایی به ذهن بسپارد. این در حالتی است که شما به اندازه کافی به مطالبی که صحبت می‎کنید تسلط داشته و تمرین کرده باشید تا بتوانید به‌طور منسجم سخنان خود را ارائه دهید.

سخن پایانی

با کمی بازنگری در خود، می‌توانید بپذیرید که در برخی از اشتباهاتی که در اینجا ذکر شده، مقصر هستید. عدم تسلط به موضوع، عدم شناخت کافی از مخاطب، پوشش نامناسب، عدم استفاده صحیح و به‎‌جا از زبان بدن و صدای رسا، نداشتن آمادگی و تمرین قبلی از جمله اشتباهاتی است که درباره تاثیر آن‌ها صحبت کردیم. اعتراف به این اشتباهات، اولین قدم است تا از انجام آن‌ها دست بکشیم. با آگاهی و رفع اشتباهات رایج در سخنرانی متوجه خواهید شد که سخنرانی‌های شما در مقایسه با بسیاری دیگر می‌درخشد و نتایج فوق‌العاده‌ای را برای شما به ارمغان می‌آورد. برای راهنمایی‌های بیشتر در مورد یک ارائه فوق‌العاده، مطالب دیگر ما را در سایت فن‌پردازان دنبال کنید.