تاریخچه MBA

در این مطلب می‌خوانید:

• مدرک MBA از چه زمانی مطرح شد؟
• تاریخچه MBA چگونه شکل گرفت؟
• اولین دوره MBA چگونه برگزار شد؟
• قبل از MBA چه رشته‌ای وجود داشت؟
• مدرک MBA چگونه در قرن بیستم توسعه یافت؟
• دوره‌های MBA امروزی چه تفاوتی با دوره‌های اولیه دارند؟
• آینده MBA چگونه خواهد بود؟

MBA به عنوان یکی از معتبرترین مدارک تحصیلی در ایالات متحده آمریکا (USA) و سایر کشورهای جهان به شمار می‌رود. MBA مخفف عبارت Master of Business Administration بوده و معادل فارسی آن مدیریت ارشد کسب و کار است. تاریخچه MBA به صد سال پیش برمی‌گردد که در طی گذشت سال‌ها تغییرات زیادی را تجربه کرده است. افرادی که در دوره‌های MBA شرکت می‌کنند توانایی لازم برای مدیریت و رهبری کسب و کار، امور مالی، مدیریت ریسک و ... را خواهند داشت. در این مقاله تاریخچه مدیریت ارشد کسب و کار، نحوه توسعه و آینده آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

 

مدرک MBA از چه زمانی مطرح شد؟

ایالات متحده آمریکا در اوایل قرن بیستم در حال صنعتی شدن بودن بود و دریچه‌های پیشرفت را به روی خود باز کرده بود. در این بازه تاریخی رشته‌هایی همچون حسابداری در دانشگاه‌ها آموزش داده می‌شد اما این به تنهایی کافی نبود. انقلاب صنعتی آمریکا نیاز به افراد حرفه‌ای و تحصیل کرده برای کار در موقعیت‌های شغلی مختلف داشت.

علاوه بر این استانداردهای تجارت در حال توسعه و رشد بودند. از طرفی نیروی کاری که در کارخانه‌ها استخدام می‌شدند بیشتر با ماشین‌ آلات سروکار داشتند. نیروی کار مورد نیاز شرکت‌ها باید مهارت‌های جدیدی همچون مدیریت و توسعه کسب و کار را یاد می‌گرفتند. همه این عوامل دست به دست هم دادند تا مدرکی تحت عنوان MBA شکل بگیرد.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: MBA چیست 

تاریخچه MBA چگونه شکل گرفت؟

ریشه و تاریخچه MBA از ایالات متحده آمریکا نشات گرفته است. اما اگر دقیق‌تر بخواهیم اعلام کنیم منشا شکل گیری مدرک MBA در ماساچوست بوستون است. این مدرک معتبر برای اولین بار توسط دانشگاه هاروارد در سال 1908 به منظور پاسخگویی به تقاضای نیروی کار در کشور آمریکا مطرح شد.

شرکت‌های تولیدی در آمریکا دیگر در حال صنعتی شدن بودند و تمرکز روی ماشین آلات امری اجتناب ناپذیر بود. رشد سریع تکنولوژی و نیاز به ماشین آلات پیشرفته سبب شد که صاحبان شرکت‌ها شروع به جذب نیروی کار مسلط به امور مدیریتی و آشنا به ماشین آلات کنند. نکته قابل توجهی که درباره استخدام این افراد وجود داشت این بود که باید به بهترین شکل ممکن آموزش دیده باشند.

 

اولین دوره MBA چگونه برگزار شد؟

یکی از مسائلی که در رابطه با تاریخچه MBA اهمیت دارد نحوه اجرای اولین دوره آن است. اولین دوره MBA در دانشگاه هاروارد برگزار شد که دو سال طول کشید. این دوره همچون کلاس‌های امروزی برگزار می‌شد که شامل کلاس‌هایی بزرگ با 80 دانشجو بود. وظیفه تدریس و مدیریت دانشجویان این کلاس‌ها بر عهده یک هیئت علمی 15 نفره بود.

برنامه درسی این دانشجویان بر پایه تحقیقات فردریک وینسلو تیلور، مهندس نام آشنای آمریکایی بود که بر روی بهبود کارایی صنعت از طریق رشته علوم مدیریت بود. در این دوره آموزشی، اصول مدیریتی از طریق روش تدریس منحصر به فرد دانشگاه هاروارد به دانشجویان تدریس می‌شد. به عبارتی دانشجویان با استفاده از روش تحقیقاتی پرونده‌های دانشکده حقوق، مشکلات تجاری را تحلیل و بررسی می‌کردند.

 

قبل از MBA چه رشته‌ای وجود داشت؟

اگر چه منشاء تاریخچه رشته MBA دانشگاه هاروارد ثبت شده است، اما یک قرن قبل از آن در اروپا مفهوم کسب و کار به طور رسمی آموزش داده می‌شد. اولین مدرسه بازرگانی جهان با نام ESCP در سال 1819 میلادی در پاریس فرانسه افتتاح شد در این زمینه فعالیت می‌کرد. این مدرسه به افتخار کارآفرین و صنعتگر معروف آمریکایی جوزف وارتون نامگذاری شده است.

هدف از تاسیس این مدرسه آماده سازی فارغ التحصیلان برای اشتغال و کمک به رشد تجارت در حال تحول ایالات متحده بود. قبل از تاسیس مدرسه وارتون نیز، اصول مدیریت کسب و کار از طریق دوره‌های کارآموزی در ایالات متحده آموزش داده می‌شد. در این نوع آموزش متخصصان جوان و بدون تجربه با کار کردن در محل کار آموزش می‌دیدند.

پس از آن MBA وارتون با الگو برداری از دانشگاه هاروارد، اولین برنامه خود را در سال 1921 تحت عنوان لیسانس مالی برگزار کرد.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: مدیریت کسب و کار چیست

مدرک MBA چگونه در قرن بیستم توسعه یافت؟

پس از دانشگاه هاروارد و وارتون، محبوبیت و رشد مدرک MBA به سرعت افزایش یافت. به طوری که اغلب دانشکده‌ها و دانشگاه‌های مطرح ایالات متحده و سایر نقاط جهان شروع به برگزاری دوره MBA کردند. در زیر تعدادی از دانشگاه‌هایی که دوره MBA برگزار کردند را به شما معرفی می‌کنیم:

• دانشکده کسب و کار استنفورد: این دانشکده به عنوان اولین مرکز برگزاری دوره MBA در ساحل غربی شناخته می‌شود که در سال 1925 شروع به ثبت نام دانشجویان برای مدرک MBA کرد.
• مدرسه بازرگانی شیکاگو بوث: این مدرسه برنامه MBA خود را در سال 1935 راه اندازی کرد که با استقبال زیادی همراه شد.
• دانشکده مدیریت نورث وسترن: این دانشکده برنامه MBA را در سال 1920 ایجاد کرد.
• مدرسه شیکاگو بورث: این مدرسه در سال 1943 یک برنامه مدیریت اجرایی MBA را با هدف بهبود عملکرد مدیران اجرایی در حرفه خود ارائه کرد.
• دانشکده بازرگانی ریچارد آیوی: این دانشگاه که در سال 1948 در کشور کانادا تاسیس شده است از دیگر دانشکده‌هایی بود که شروع به برگزاری دوره‌های MBA کرد.
• دانشگاه پرتوریا آفریقای جنوبی: این دانشگاه فرآیند ثبت نام دوره‌های MBA را از سال 1949 آغاز کرد.

 

با افزایش محبوبیت مدرک MBA و نیاز به نیروی کار ماهر، دانشگاه‌ها و مدارس بیشتری شروع به پذیرش این مدرک منحصر به فرد کردند. همین موضوع سبب شد که تاریخچه رشته MBA در قرن بیستم بیشتر به چشم بخورد. در واقع قرن بیستم را می‌توان عصر توسعه مدرک MBA دانست.

 

دوره‌های MBA امروزی چه تفاوتی با دوره‌های اولیه دارند؟

دوره‌های MBA امروزی تفاوت‌های بسیار زیادی با دوره‌هایی که در ابتدا برگزار می‌شد دارند. دلیل این تفاوت‌ها به دلیل پیشرفت تکنولوژی، تغییر سبک زندگی و صنعتی شدن کسب و کارها است. در زیر مهم‌ترین تفاوت‌های دوره‌های MBA امروزی با دوره‌های اولیه را به شما معرفی می‌کنیم.

تفاوت در تدریس مباحث مختلف

دوره‌های اولیه MBA تنها دروس شناخته شده را تدریس می‌کردند و اصول مدیریتی کسب و کار را آموزش نمی‌دادند. همین موضوع سبب می‌شد که اکثر متخصصان کسب و کار بیان کنند که مدرک MBA تاثیر زیادی در موفقیت ندارد. در دوره‌های اولیه دروس زیر تدریس می‌شدک

• حسابداری
• اقتصاد
• استراتژی کسب و کار
• سرمایه گذاری و امور مالی
• ساخت و تولید

اما امروزه دانشجویانی که در دوره‌های MBA شرکت می‌کنند با مباحث عمیق‌تری آشنا می‌شوند. همین موضوع سبب می‌شود که MBA به عنوان یکی از بهترین و معتبرترین مدارک حال حاضر در جهان شناخته شود. به عبارتی افرادی که دارای مدرک MBA هستند توانایی لازم برای مدیریت کسب و کار را خواهند داشت. در دوره‌های جدید MBA موارد زیر آموزش داده می‌شود:

• کارآفرینی
• سرمایه گذاری تجاری
• انواع استراتژی مدیریتی و تجاری
• بازاریابی و فروش
• مدیریت
• اقتصاد
• تجارت
• هوش مصنوعی
• تجزیه و تحلیل داده‌ها

تفاوت در پذیرش افراد

یکی از نقاط ضعف دوره‌های اولیه MBA در نوع پذیرش افراد بود. زمانی که این دوره‌ها برای اولین بار برگزار شدند، تنها مردان می‌توانستند در آن شرکت کنند. به عبارتی زنان حق شرکت در این دوره‌ها را نداشتند و نقش محدودی در دنیای تجارت زمان قدیم داشتند. اما پس از سال 1959 به مرور این روند تغییر پیدا کرد و زنان نیز اجزاه شرکت در این دوره‌ها را داشتند. امروزه هیچ نوع محدودیتی برای پذیرش افراد وجود ندارند و زنان و مردان هر دو می‌توانید بدون هیچ مشکلی در دوره‌های MBA شرکت کرده و مدرک خود را دریافت نمایند.

تفاوت در توسعه و پیشرفت

زمانی که مدرک MBA برای اولین بار مطرح شد افراد زیادی با آن مخالفت کردند. همچنین با توجه به اینکه مباحث عمیقی در دوره‌های اولیه تدریس نمی‌شد بیشتر متخصصان کسب و کار با ان موافق نبودند و تصور می‌کردند که شرکت در این دوره‌ها هیچ سودی برای افراد ندارد. اما امروزه این مدرک اعتبار بسیار زیادی دارد و مباحث عمیقی داخل دوره‌های MBA تدریس می‌شود. پس به نوعی می‌توان گفت که MBA در حال حاضر در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دارد.

آینده MBA چگونه خواهد بود؟

پس از اینکه تاریخچه مدیریت ارشد کسب و کار را بررسی کردیم نوبت به بررسی آینده آن می‌رسد. امروزه بیش از هزار دوره MBA تنها در ایالات متحده آمریکا برگزار می‌شود. پس از همه گیری ویروس کرونا، مجموعه‌های پردیس که دوره MBA برگزار می‌کردند، مجبور شدند آموزشگاه‌های خود را ببندند و به صورت مجازی تدریس کنند. این موضوع سبب شد که برگزاری دوره‌های MBA در سال 2020 به میزان 44 درصد افزایش یابد.

 

از طرفی کارفرمایان نیز به دنبال افراد حرفه‌ای و کاربلد هستند که توانایی مدیریت محیط و تغییرات پیرامون آن را داشته باشد. این موضوع سبب می‌شود که نیاز به افراد دارای مدرک MBA بیشتر احساس شود. چون افرادی که در دوره‌های MBA شرکت می‌کنند مدیریت کسب و کار و راه‌های مقابله با بحران را به خوبی می‌دانند.

برنامه‌های MBA در حال تکامل و توسعه هستند و اطلاعات جدید و کاربردی را به دانشجویان خود ارائه می‌دهند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی، کارفرمایان انتظار دارند که افراد خلاق، با تجربه و سازگار با تکنولوژی را استخدام کنند. با این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که آینده ایده‌آلی در انتظار MBA قرار دارد. شرکت دوره MBA فرصتی ایده‌آل برای دانشجویان است که توانایی مدیریت و رهبری خود را ارتقا دهند.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: بازارکار و آینده شغلی رشته مدیریت کسب و کار

سخن پایانی

MBA جزو رشته‌های تحصیلی معتبر و محبوب در سراسر جهان است که به منظور ارتقای مهارت‌های مدیریتی تدریس می‌شود. مدرک MBA اعتبار بسیار زیادی در کشور آمریکا و سایر کشورهای جهان دارد. امروزه این رشته تحصیلی در اکثر دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود و دریافت مدرک آن فواید بسیار زیادی به همراه دارد. تاریخچه MBA به صد سال قبل زمانی که انقلاب صنعتی در ایالات متحده در حال شکل گیری بود برمی‌گردد. در این مقاله تاریخچه مدیریت ارشد کسب و کار و هر انچه درباره آن نیاز است را برای شما شرح دادیم. امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید و برای شما مفید بوده باشد.

سوالات متداول

تاریخچه MBA چیست؟

تاریخچه MBA مربوط به زمانی است که انقلاب صنعتی در ایالات متحده در حال شکل گیری بود.

مدرک MBA برای اولین بار چه زمانی مطرح شد؟

مدرک MBA برای اولین بار توسط دانشگاه هاروارد در سال 1908 به منظور پاسخگویی به تقاضای نیروی کار در کشور آمریکا مطرح شد.

دوره‌های MBA امروزی چه تفاوتی با دوره‌های اولیه دارند؟

دوره‌های امروزی MBA از لحاظ تدریس مباحث، توسعه و پیشرفت و همچنین پذیرش افراد با دوره‌های اولیه متفاوت‌اند.

آینده MBA چگونه خواهد بود؟

MBA مباحث متنوعی را پوشش می‌دهد و توانایی مدیریتی و رهبری افراد را ارتقا می‌دهد. لذا افرادی که دارای این مدرک هستند در آینده فرصت‌های زیادی برای اشتغال و کمک به رشد کسب و کارها خواهد داشت.