تفاوت DBA و PhD
مدیران سازمانها و کسب و کار، به دلیل مشغله های کاری بسیار و رویکرد صرفا علمی رشته های مدیریتی دانشگاه‌ها، معمولا از تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی اجتناب می‌کنند. به همین دلیل دوره‌های جدید DBA گزینه مناسبی برای این قبیل متقاضیان فراگیری روش‌های مدیریتی است تا با صرف زمان کمتر و به شکل عملی تر به هدف خود برسند.
در این مقاله قصد داریم پس از تعریفی مختصر از مفهوم واژه های PhD و DBA ، به بررسی و تفاوت بین آنها بپردازیم. از مهمترین تفاوت بین DBA و PhD رویکرد آموزشی دوره‌ها است. تفاوت مدرک DBA و PHD از موارد دیگری است که به شرح آن خواهیم پرداخت. آنچه این دوره‌ها را از هم متمایز می‌کند به این موارد ختم نمی‌شود برای مثال، محدوده تحقیق، جهت‌گیری شغلی، طول مدت دوره، نوع دروس، مخاطبان این دوره ها، مدرک پیش نیاز و نحوه پذیرش این دوره ها مواردی است که با بررسی آنها به مقایسه dba و phd می‌پردازیم.
PhD چیست؟
دوره دکتری تخصصی PhD مخفف Doctor of Philosophy به معنی دکترای فلسفه است که این لفظ تنها به دوره های عالی فلسفه گفته نمی‌شود بلکه برای عالی‌ترین درجه تحصیلی در همه‌ی رشته ها واژه PhD به کار می‌رود. درواقع کلمه فلسفه به معنای اصلی یونانی آن برمی‌گردد که به "عاشق دانش" ترجمه می‌شود. البته در برخی کشورها برای دوره تخصصی پزشکی و دامپزشکی دوره فوق دکتری نیز برگزار می‌شود . دوره PhD معمولا بین 2 تا 6 سال طول می‌کشد که در این مدت دانشجویان دکتری به تدریس تحقیق و تحصیل در رشته مورد نظر می‌پردازند و از پایان‌نامه خود در برابر هیئتی از داوران دفاع می‌کنند.
دانشجویان رشته‌های هنر و علوم انسانی قبل از پذیرش در رشته دکتری به مدرک کارشناسی ارشد نیاز دارند تا تجربه و روش‌های تحقیق را کسب کنند. در برخی کشورها، دانشجویان رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات همیشه نیازی به مدرک کارشناسی ارشد برای تحصیل در مقطع دکترا ندارند، زیرا در دوره کارشناسی در زمینه تکنیک‌های آزمایشگاهی و سایر مهارت‌ها آموزش لازم را دیده‌اند. اما در برخی کشورهای دیگر مانند استرالیا یا آمریکا اخذ مدرک کارشناسی ارشد قبل از پذیرش در دوره PhD ضروری است.
DBA چیست؟
دوره های DBA دوره های مهارت محوری هستند که به تازگی در کشور ما پرطرفدار شده است. هرچند که در کشورهای توسعه یافته مفهوم جدیدی نیست و سالهاست که در حال برگزاری است. دوره های DBA مخفف doctorate of business administration، دکتری حرفه ای مدیریت کسب و کار است که به عبارتی بالاترین سطح آموزش برای مدیران محسوب می‌شود. مدیران با سابقه و صاحبان کسب و کار بیشترین مخاطبان این رشته هستند. دوره های DBA با ارتقای سطح مهارت علمی و عملی به مدیران کمک می‌کند تا به روش‌های مدیریتی سنتی اکتفا نکنند و متدهای نوین را به‌کار ببرند. معمولا افراد پس از اتمام دوره MBA و فراگرفتن دانش ها در این زمینه به سمت دکترای مدیریت کسب و کار می روند. دوره های DBA بر کسب دانش بر اساس آخرین تحقیقات و تئوری های تجاری متمرکز است. DBA دانش عملی و کاربردی دانشجو را بالا می‌برد و سپس این دانش را برای به کارگیری در محیط کار آماده می‌کند. اگر می خواهید به مفهوم کامل DBA پی ببرید. به مقاله DBA چیست مراجعه کنید.
تفاوت بین PhD و DBA
حال که شرح کلی از PhD و DBA ارائه دادیم وقت آن رسیده که به تفاوت بین DBA و PhD بپردازیم.
محدوده تحقیق
شاید مهمترین تفاوت بین DBA و PhD این است که بر خلاف PhD، DBA بیشتر بر روی تحقیقات عملی متمرکز است که هدف آن برآوردن نیازهای صنعت و اقتصاد است. دانشجوی دوره PhD رشته مدیریت پس از گذراندن دوره قادر خواهد بود نظریه‌هایی را مبنی بر حل یک مشکل علمی ارائه دهد اما DBA یا دکتری مدیریت کسب و کار به نظریه علمی اکتفا نمی‌کند و راه حلی عملی برای حل مسئله فراهم خواهد کرد.
در دوره های PhD ، تحقیقات دانشجوها بر اساس شکاف‌ها یا مسائل مهم در نظریه‌های موجود متمرکز می‌شود اما دانشجویان DBa، این تحقیقات را با مشکلات تجاری مثل مشکلات محل کار خود ترکیب کرده و دیدگاه جدیدی در مواجهه با چالش‌های سازمانی خود به دست می‌آورند و در واقع با انتخاب موقعیت تجاری که به آن آشنایی دارند به صورت یک دیدگاه مطالعه موردی(case-study) با مشکل برخورد می‌کنند.
مخاطبان و جهت گیری شغلی
از دیگر تفاوت‌های بین PhD و DBA ، جهت گیری شغلی این دو دوره است. معمولا دوره های PhD ، مختص کسانی است که مایلند به صورت آکادمیک، به عنوان محقق و یا استاد دانشگاه، شغلی را برگزینند و تحقیقاتی را انجام دهند در واقع بیشتر هدف آن عضویت در هیات علمی و ارائه نظریه های علمی در مباحث آکادمیک می باشد. از طرفی DBA بیشتر مناسب افراد حرفه ای ست که قصد رسیدن به جایگاه بالاتر مدیریتی یا در زمینه‌های مختلف تجارت را دارند. با این حال، فارغ التحصیلان DBA نیز واجد شرایط انجام تحقیق هستند و همچنین می توانند به عنوان استاد مهمان تدریس کنند و مقالات خود را در مجلات دانشگاهی منتشر کنند.
برای مقایسه DBA و phD از نظر سنی داوطلبان، لازم به ذکر است که معمولا میانگین سنی دانشجویان PhD ، حدود 30 سال می‌باشند که اکثرا در زمینه های کاری بی‌تجربه هستند . اما در دوره‌های DBA، معمولا میانگین سنی بالاتر و مدیران با سابقه می‌باشند.
درگیری زمانی
لازم به ذکر است در هر دو دوره میتوان به صورت تمام وقت و پاره وقت به تحصیل پرداخت. اما فرق بین DBA و phD از نظر بازه زمانی تحصیلی این است که در دوره های BDA دانش پذیران با گذراندن زمان کوتاه تری، حدودا کمتر از 3 سال، در یک زمینه تخصصی، تکنیک های نوین مدیریتی را فرا می‌گیرند و دانش خود را به روز می کنند. اما دانشجویان برای تحصیل در دوره PhD 4 تا 6 سال به تحقیق و تحصیل و تدریس می‌پردازند.
رویکرد آموزشی و نوع دروس
همانطور که پیش‌تر گفته شد، دانشجویان دوره PhD ، به بررسی و تحقیق در نظریات علمی می‌پردازند و با تحقیقات کتابخانه ای و بررسی مقالات علمی، یک شکاف تحقیقاتی جدیدی را برای موضوع رساله خود در نظر می‌گیرند. که این موضوع عمدتا موضوعی آکادمیک بوده و پس از نظریه پردازی در صدد پیاده سازی آن در محیط‌های واقعی می‌شوند که معمولا به دلیل اینکه این داده ها از فضای واقعی دور هستند معمولا به هدف مورد نظر نمی‌رسند که این مورد را میتوان تفاوت بین DBA و PhD دانست. دانشجویان BDA ، به دلیل اینکه خود مدیرانی از سازمان هستند و در واقع از بخش‌های اجرایی شرکت می‌کنند و به داده های واقعی دسترسی دارند، موضوعات خود را به جهت حل مسئله مورد نظر در صنعت کاری خود در نظر می‌گیرند.
نوع دروس PhD ، دروس علمی، دانشگاهی، و تئوری است در حالی که دروس دوره BDA اکثرا کارگاهی می‌باشد.
مدرک پیش نیاز و نحوه پذیرش
نحوه ورود به دوره های تحصیلی یکی دیگر از تفاوت‌های بین DBA و PHD است. برای ورود به دوره PhD در اکثر رشته‌ها، به مدرک کارشناسی ارشد نیاز است و پیش از ورود مصاحبه و آزمون ورودی از الزامات پذیرش می‌باشند. درحالی که برای ورود به دوره DBA ، به آزمون و مصاحبه نیاز نیست و متقاضیان تنها به 3 سال سابقه مدیریتی احتیاج دارند.
تفاوت مدرک PhD و DBA
هر دو دوره، دارای مدرک معتبر و قابل استعلام و ترجمه رسمی می‌باشند اما تنها تفاوت مدرک PhD و DBA در نوع مدرک است. مدرک دوره BDA ، نوعی گواهی (certificate) است . گواهی به مدرکی گفته می‌شود که بس از گذراندن مهارت هایی برای ورود به یک شغل به متقاضی داده می‌شود. این درحالیست که برای فارغ التحصیلان دوره PhD ، مدرک آکادمیک(degree) اعطا می‌شودکه معمولا برای استخدام در سازمانی و یا ارتقا مدیریت علمی و تئوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جمع بندی
مدرک DBA ، همتراز مدرک PhD است اما نمیتوان به عنوان جایگزین برای اهداف شغلی آکادمیک از آن استفاده کرد. در واقع دوره های DBA مقطع تحصیلی به شمار نمی‌‌آید. اما فرصتی عالی برای مدیران ارشد سازمانها و محیط های صنعتی به شمار می‌اید تا دانش خود را به روز کرده و با کسب دانش عملی در زمینه های گوناگون مدیریتی و با دیدگاه نوین به حل و فصل مشکلات مدیریتی بپردازند.
در این مقاله با مقایسه PhD و DBA کوشیدیم تا پاسخ به سوالات شما را در زمینه تفاوت مدرک PhD و DBA داده باشیم.
سوالات متداول
تفاوت بین DBA و PhD چیست؟
فرق بین PHD و DBA در نوع دروس و رویکرد آموزشی، نوع مدرک، نحوه پذیرش ، مدت زمان تحصیل، و مخاطبان این دو دوره است. به طور کلی دوره های DBA ، مختص مدیران با تجربه ای است که در صدد ارتقا دانش و مهارت مدیریتی خود می‌باشند در حالی که دوره های PHD به طور اختصاصی برای دانشجویان فارغ التحصیل کارشناسی ارشد به منظور کسب موقعیت های شغلی بهتر و آکادمیک مناسب است
چه کسانی می‌توانند در دوره DBA شرکت کنند؟
معمولا مخاطبان DBA ، مدیران باسابقه سازمانها و نهادهای تجاری هستند که در پی به روز کردن دانش مدیریتی و حل مشکلات محل کار خود به صورت حرفه ای می،باشند.
آیا با مدرک زیر کارشناسی ارشد میتوان در دوره DBA شرکت کرد؟
بله. با داشتن حداقل 3 سال سابقه مدیریتی ، شرایط لازم برای شرکت دردوره DBA را دارا خواهید بود.
DBA مخفف چیست؟
Doctor of Business Administration به معنی دکتری مدیریت کسب و کار
فرق بین DBA و PHD از نظر مدرک چیست؟
به فارغ التحصیلان PhD ، مدرک (Degree) ، و به فارغ التحصیلان DBA گواهی یا Certificate تعلق می‌گیرد. که هردو معتبر و قابل ترجمه می‌باشند.