تفاوت MBA با DBA
MBA و DBA نام رشته‌هایی از شاخه مدیریت کسب و کار که چند سالی است از ورود آن‌ها به ایران می‌گذرد. برخی با شنیدن نام آن‌ها تصور می‌کنند که هر دو شبیه به هم هستند و تفاوتی با هم ندارند. با نگاه اجمالی به هر دو آن‌ها متوجه می‌شویم هر چند که MBA و DBA در یک راستا و آن هم با هدف آموزش مدیران کارآمد قدم بر می‌دارند، اما در بستر آموزش تفاوت‌های اساسی دارند.
این تفاوت‌ها باید برای کسانی که قصد انتخاب بین به این دو رشته را دارند، روشن شود. در کشورهای توسعه یافته مدت‌ها پیش به اهمیت این دو رشته برای توسعه تجارت و اقتصاد خود پی برده و از متخصصان فارغ‌التحصیل در این رشته‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه به بیان تفاوت و مقایسه MBA وDBA می‌پردازیم. با ما همراه شوید.
مقایسه MBA با DBA
برای آنکه روند مقایسه بهتر طی شود، در ابتدا به معرفی هر دو رشته پرداخته‌ایم.
معرفی MBA
MBA چیست؟ MBA شاخه‌ای از رشته مدیریت و به بیان ساده‌تر همان مدیریت پیشرفته کسب و کار است. در حقیقت MBA یک مدرک مدیریت عمومی با رویکرد عملی است. هر چند که دانش آموخته در طی گذراندن دوره باید واحدهای تئوری را پاس کند. اما بیشتر با چالش کسب و کارهایی روبه رو می‌شود که مجبور به ارائه راهکار برای آن‌هاست. از مزیت‌های MBA می‌توان به ورود دانشجویان، مدیران مجموعه‌های کوچک و حتی سازمان‌های بزرگ اشاره نمود.
بدین معنا که هر فارغ‌التحصیلی از هر رشته‌ای برای آنکه مسیر مدیریت را عملی فرا بگیرد می‌تواند در دوره‌های MBA شرکت کند. معمولا افرادی که MBA را انتخاب می‌کنند، متخصصان بازرگانی هستند که می‌‌خواهند حرفه و تجارت خود را گسترش دهند. آن‌ها ممکن است به دنبال ارتقای شغلی و آماده نمودن خود برای رهبری گروه‌های بزرگ باشند. افرادی که در دوره MBA یا همان کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار شرکت می‌کنند، قصد دارند دانش مدیریتی را به صورت عملی فرا بگیرند. آن‌ها جوان‌ترند و سابقه کاری و مدیریتی کمتری دارند.
معرفی DBA
در مقابل MBA، رشته DBA قرار دارد که دکترای مدیریت کسب و کار به شمار می‌آید. دانشجویانی که قصد دارند مقطع DBA را بگذرانند، معمولا افرادی هستند که زمینه فعالیت در حرفه‌های تجاری و مدیریتی دارند. دی بی ای، برخلاف ام بی ای کاملا رویکرد تحقیقاتی و مطالعاتی دارد.
دانش آموخته در این دوره به دنبال مطالعه موردی حرفه‌ها و کسب و کارها می‌رود. به عنوان مثال یک دانشجوی دوره DBA باید بفهمد که سود و یا ضرر در کسب و کار از کجا نشات می‌گیرد. ممکن است دانش آموخته برای درک بهتر در این مسیر با صدها مدیر فروش کسب و کارهای مختلف روبه رو شود. تا بتواند به نتیجه واحد و دقیقی دست یابد.
پس به طور کلی از مقایسه MBA با DBA موارد زیر استنباط می‌شود:
- رویکرد MBA آموزش عملی مدیران کسب کار است ودوره DBA رویکرد تحقیقاتی و مطالعه موردی دارد.
- در دوره MBA افراد در حال ساخت دانش قبلی خود هستند و در DBA افراد بیشتر برای کسب دانش فردی و علایق خود به این رشته ورود می‌کنند.
- دوره MBA بر روی افزایش توسعه کسب و کار متمرکز است، در حالیکه دوره DBA بر روی افزایش دانش مدیریتی تمرکز دارد.
- DBA و MBA هر دو پاسخگوی نیازهای مختلف سازمان‌ها با رویکردهای متفاوت هستند. افراد با به دست آوردن مدرک DBA یاد می‌گیرند که چگونه تحقیق کنند. در حالیکه در دوره MBA افراد می‌آموزند که چگونه مدیران بهتری شوند.
- دانشجویان دوره DBA معمولا افرادی هستند که چالش‌های تجاری و مدیریتی را پشت سر گذاشته‌اند. در مقابل دانشجویان دوره MBA به دنبال کسب دانش و قابلیت‌های جدید به منظور ارتقای شغلی خود هستند.
بررسی مدرک MBA و DBA
دانش آموختگان پس از گذراندن دوره MBA و DBA و کسب نمره قبولی در آزمون نهایی از موسسات معتبر موفق به اخذ مدرک می‌شوند. جالب است بدانید بسیاری تصور می‌کنند که مدرک دکترا در رشته مدیریت یا همان PhD ارزش بیشتری از مدرک DBA دارد.
اما باید بگوییم که این تصور اشتباه است. افرادی که مدرک دی بی ای را دریافت می‌کنند، مهارت‌های رهبری و آموزش در سازمان‌های بزرگ را کسب می‌کنند. با توجه به توسعه اقتصاد و تجارت مدرک MBA نیز به اندازه دی بی ای تقاضا دارد. همه سازمان‌ها و مجموعه‌های کوچک و بزرگ به دنبال مدیران کارآمد و مجربی هستند که شیوه‌های عملی و تایید شده را ارائه دهند. تا هر چه سریع‌تر به نتیجه دلخواه دست یابند.
دوره های MBA و DBA چیست؟
DBA مخفف Doctor Of Business Administrator یک دوره آموزشی کوتاه مدت است و کسانی که این دوره را بگذرانند. پس از قبولی در آزمون در نهایت مدرکی تحت همین عنوان دریافت می‌کنند. این مدرک معادل مدرک دانشگاهی نیست و به نوعی فرد دکترای افتخاری دریافت می‌کند. MBA نیز مخفف Master Of Business Administrator نیز یک دوره آموزشی کوتاه مدت است که افراد پس از گذراندن دوره و قبولی در آزمون مدرک MBA دریافت می‌کنند.
دوره‌های DBA و MBA معمولا توسط برخی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی کشور ارائه می‌شوند. در دوره ام بی ای فرد باید حدود 60 واحد درسی یعنی بیشتر از کارشناسی ارشد مدیریت را بگذراند.
برخلاف دوره ام بی ای در پایان دوره دی بی ای دانش آموخته باید پایان نامه ارائه دهد.
مخاطبان دوره MBA و DBA چه کسانی هستند؟
همانگونه که اهداف و روش‌های این دو دوره آموزشی متفاوت است، مخاطبان و گروه‌های هدف این دو دوره نیز می‌توانند متفاوت باشند. مخاطبان دوره MBA از هر رشته‌ای و با هر سمتی می‌توانند باشند. به عنوان مثال فرد کارمند، مدیر یک مجموعه کوچک و حتی فارغ‌التحصیلان رشته‌های غیر از مدیریت می‌توانند در دوره MBA شرکت کنند.
اما معمولا مخاطبان دوره DBA افراد و مدیرانی هستند که دوره MBA را گذرانده‌اند. برای آنکه مسیر آموزش خود را تکمیل کنند، در دوره دی بی ای شرکت می‌کنند. مخاطبان دوره MBA معمولا افراد جوان هستند و مایلند مسیر شغلی خود را هموار کنند. به نوعی فرصت‌های شغلی بهتری با اتخاذ مدرک ام بی ای برای خود ایجاد کنند. اما مخاطبان دوره DBA مدیران با سابقه‌ای هستند که مایلند لقب پژوهشگر مدیریت کسب و کار از آن خود کنند.
کلام آخر: اگر هدف از شناخت تفاوت MBA با DBA پاسخ به این سوال مهم که MBA بهتر است یا DBA باشد؟ با مطالعه مطالب فوق متوجه شدید که هر دو این‌ها مسیر آموزشی متفاوتی را می‌گذرانند. اما به نسبت هدف یکسانی دارند. انتخاب بین دوره MBA و DBA رابطه مستقیمی با علاقه و هدف افراد دارد.
اگر شخصی قصد دارد لقب مدیر نمونه با ارائه راهکارهای مناسب در یک مجموعه را از آن خود کند، می‌تواند MBA را انتخاب کند. در مقابل هم اگر فردی به دنبال شناخت مسیرهایی که مدیران موفق و یا ناموفق طی کرده‌اند باشد، DBA انتخاب بهتری خواهد بود. به طور کلی افرادی به دنبال دوره دی بی ای می‌روند که قصد دارند محقق کسب و کار شوند.