معرفی سبک معماری هنر نوو
معرفی سبک معماری هنر نوو
معرفی سبک معماری هنر نوو | سبک معماری هنر نو یا آرت نوو، در اوخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم میلادی رواج پیدا کرد و رواج استفاده از شیشه های قوس دار، آزادی در خلاقیت و ایده های جدید و الهام از طبیعت از جمله ویژگی های خاص این سبک بود.
سبک آرت نوو به معنای هنر نو، سبکی کاملا ابداعی در معماری بود که حدودا از سال ۱۸۹۰ میلادی تا اتمام جنگ جهانی اول در تمامی کشورهای اروپایی رواج پیدا کرد. این سبک معماری به شدت الهام گرفته از طبیعت بود و کلیه ی طرح‌ها و مدل های آن عکس العملی به رویکرد رسمی و کلاسیک و شکل های هندسی سبک های معماری این دوره خصوصا نئو کلاسیک بود. طراحی و هنر در سبک معماری هنر نو، قسمتی از زندگی روزمره به حساب می آید که هنرمندان و معماران نباید این موضوع را نادیده بگیرند. این نوع نگرش به نوبه ی خود و در زمان خود، نگرشی نو و کاملا انقلابی بود که نام این سبک معماری به خوبی گویای این مدعاست.
سبک معماری هنر نو از هنر ژاپن یا همان ژاپنیسم متداول قرن نوزدهم تاثیر پذیرفت و در واقع از تکنولوژی جدید کمک گرفت تا سبکی جدید و تزئینی را به وجود بیاورد. در این مقطع زمانی، نویسندگانی مانند جان راسکین، خشم و نارضایتی خود را به عصر ماشینی و صنعتی شدن (انقلاب صنعتی) نشان دادند و در واقع سبک هنر نو بیشتر بر هنر دست و پیشه وری تاکید می کرد. شیوه های جدید ساختمان سازی رواج یافته بین سال های 1890 و 1914 منجر به ساخت بناهایی شد که شبیه به صندوقچه بوده و به طور غیر طبیعی بلند بودند.
معماران آرت نوو در آن زمان معمولا سعی داشتند تا تصاویر ساختمان ها را با درون‌مایه‌های تزئینی متفاوت و خاصی جایگزین کنند که الهام گرفته از جهان طبیعی بودند و به منظور انجام این کار از شکل پیچک، برگ، گل، پرندگان و گاهی هم حشرات استفاده می‌کردند؛ زیرا باور داشتند که عالی‌ترین و متفاوت ترین درجه‌ی زیبایی را می‌توان در طبیعت جستجو کرد.
سبک معماری هنر نو، بعد از برگزاری نمایشگاه جهانی در سال ۱۹۰۰ میلادی درفرانسه، بیشتر به چشم آمد و از آن زمان به بعد بیشتر در شهرهای بزرگ اروپایی به شکوفایی رسید و در ساخت و ساز ساختمان ها از این سبک استفاده شد.
امروزه می‌توان ساختمان‌های باستانی تاریخی و خاصی را در اکثر شهرهای کشورهای اروپایی مشاهده کرد. برای مثال شهر الِسوند نروژ در سال ۱۹۰۴ میلادی در اثر آتش سوزی تقریباً به طور کامل سوخت و بیش از 820 خانه طی این اتفاق نابود شدند.
بازسازی شهر السوند، مصادف با زمان رواج سبک معماری هنر نو در اروپا بود و به همین دلیل است که این شهر را امروزه به عنوان "شهر هنر نو" می نامند. موزه‌ی هنرهای کاربردی در بوداپست، قصر موسیقی کاتالان و ساختمان شهرداری در پراگ، از دیگر نمونه‌های سبک معماری هنر نو محسوب می شوند. معمارانی مانند آنتونی گائودی و هکتور گیمار در این دوره با طرح‌های جالب، گویا و پرمعنی خود شهرت یافتند که معمولاً از گل‌های رنگارنگ، گل نرده و شیشه‌کاری در ساخت آثار خود کمک می‌گرفتند.
ایده‌ها و سبک آرت نوو در کشور آمریکا را می‌توان در شاهکارهای معمارهای آمریکایی مانند لویی سالیوان و فرانک لوید رایت مشاهده کرد.
در میان معماران مشهور هنر نوی این دوره نباید نام ویکتور هورتا و هِنری فان د فلده را از قلم انداخت چرا که آثار مشهور بسیاری در بلژیک از خود بر جای گذاشته اند.
در زمینه‌های دیگر نقاشی‌های هنرمندانی مانند گوستاو کلیمت و آلفونس موخا به زیبایی هنر نو را به تصویر در می آورند.
علت نامگذاری سبک هنر نو
فرانسوی ها، نام سبک آرت نوو که گاها آرنوو نیز تلفظ می شود، بعد از برگزاری یک گالری هنر نو که محل آن نیز ساختمانی بود که با معماری هنر نو ساخته شده بود، نامگذاری کردند. البته این سبک، نام‌های مختلف دیگری دارد. از آنجا که سبک معماری هنر نو مراحل تغییر تدریجی پس از توسعه در نقاط مختلف اروپا را پشت سر گذاشته، آن را در هر کشور به اسم خاصی می شناسند.
به عنوان مثال سبک معماری هنر نو در آلمان، یوگندشتیل، در اسپانیا، مدرنیسم یا همان «معماری مدرن کاتالانی» نامیده می‌شد. البته در اسکاتلند آن را سبک گلاسگو ، در ایتالیا استیله لیبرتی و در اتریش سبک انفصال می‌نامیدند (چرا که رواج این سبک با دوران جدایی وین همزمان بود.)
ویژگی های سبک معماری هنر نو
علاوه بر استفاده از خطوط مواج و منحنی و الگوهایی که از طبیعت الهام گرفته شده بودند، استفاده از شیشه و گل نرده در این نوع سبک معماری رواج پیدا کرد.
البته تمرکز سبک معماری هنر نو صرفا بر نمای بیرونی ساختمان ها نبود بلکه به درون ساختمان و دکور داخلی آن نیز همان قدر توجه می شد.
برای تزئینات و دکور داخل ساختمان از نصب کاغذ دیواری گرفته تا استفاده از ظروف نقره کمک می گرفتند تا بتوانند ظاهر زیبا و چشم گیری در ساختمان ایجاد کنند.
آرت نوو به عنوان یک جنبش خاص، اشتراکات زیادی با جنبش هنر و پیشه، رمانتیسیسم و سمبولیسم دارد، اما برخلاف جنبش هنر و پیشه، نماها و سمبل های ماشینی را به طور کامل رد نمی‌کند و از مصالح ساخته شده آماده و اختراعات جدید قرن ۱۹ میلادی نیز کمک می‌گیرد.
در مجموع می‌توان اینطور بیان کرد که موارد زیر از ویژگی‌های مشترک بسیاری از ساختمان‌های سبک معماری هنر نو به شمار می‌روند:
- به کارگیری شکل‌های نامتوازن و نامتقارن در نمای درونی و بیرونی ساختمان
- استفاده از طاق های منحنی و شکل‌های خمیده
- استفاده از شیشه‌های قوس‌دار و رنگی
- تزیینات مواج و خاص مانند پیچش گل و گیاهان
- استفاده از پنجره‌های رنگی
- استفاده از درون‌مایه‌های ژاپنی
از سبک هنر نو در معماری، مجسمه سازی، نقاشی، جواهرسازی و زمینه‌های دیگر نیز استفاده می شد و به همین علت امروزه این سبک را پلی بین معماری نئوکلاسیک و مدرن می‌دانند. این سبک نهایتا در سال ۱۹۲۰ میلادی جای خودش را به سبک آرت دکو یا همان «هنر تزئینی» داد.
نمونه های مشهور سبک معماری هنر نو
ساختمان های ساخته شده با سبک معماری هنر نو را می توان در سراسر دنیا پیدا کرد که در زیر به مشهورترین آن ها اشاره می کنیم:
ساختمان کازا باتیو، بارسلون
آنتونی گائودی، معمار معروف بارسلون، معماری ساختمان‌های زیادی را در شهر بارسلون انجام داده و ساختمان کازا باتیو جزو مشهورترین آن‌ها به شمار می‌رود. این ساختمان مشهور در خیابان پسیج دگراسیا واقع شده و برگرفته از الهامات افسانه‌ی «سنت جورج و اژدها» است. نمای بیرونی ساختمان با تکه‌های سرامیک‌های شکسته‌ی رنگارنگ پوشیده شده و برای تزئین سقف آن هم از کاشی‌های پولکی استفاده شده است. دارا بودن نمای خمیده و استفاده از شیشه های رنگی و گل نرده، این ساختمان را به نمونه ی خوبی از سبک هنر نو تبدیل کرده است.
پارگ گوئل و کازا میلا نیز از دیگر آثار مشهور معمار گائودی و از نمونه‌های معروف و جالب معماری هنر نو در اسپانیا به شمار می‌روند.
ساختمان جدایی، وین
ساختمان جدایی وین، ساختمانی مکعبی شکل و سفید رنگ است که در سال 1898 میلادی افتتاح شد. این بنا به عنوان نمایشگاه دائمی هنرمندان و طراحان جریان "جدایی وین" ساخته شد که به خوبی عقاید این گروه را به نمایش می گذارد. طراحی این ساختمان را یوزف ماریا البریش انجام داده است. این ساختمان زیبا گنبدی شکل بوده و با گل نرده هایی طلایی مانند برگ بو تزیین شده است.
مایولیکاهاوس، وین
معمار اتریشی، اوتو واگنر نقشی اساسی در ساخت و ساز شهر وین در قرن 20 میلادی داشت. یکی از معروف ترین آثار او، آپارتمان مایولیکاهاوس است که در سال 1898 میلادی ساخته شده است. برای نمای بیرونی این ساختمان از طرح های گلدار استفاده شده است.
دانشکده هنر گلاسگو
معروف ترین اثر چارلز رنی مکینتاش، دانشکده هنر گلاسگو محسوب می‌شود که برای ساخت آن از سبک معماری هنر نو و معماری سنتی اسکاتلندی استفاده شده است. این ساختمان طی دو مرحله ساخته شده است. کتابخانه‌ی سنتی آن در مرحله‌ی دوم ساخت تأسیس شده و ساختش در سال ۱۹۱۰ میلادی به پایان رسیده است.
ساختمان انگلیس قدیم، بروکسل
ساختمان انگلیس قدیم را پاول سنتِنوی در سال ۱۸۹۹ میلادی ساخته است. این بنا را میراثی ارزشمند از سبک هنر نو در بروکسل به حساب می‌آورند. این مکان ابتدا یک فروشگاه بزرگ بوده که امروزه مکان موزه ی سازهای موسیقی است.
کنیسه پاوه
یکی از معماران برجسته ی هنر نو در پاریس، هکتور گیمارد است که به واسطه ی معروف ترین اثرش یعنی ورودی پر از تزیئنات متروی پاریس معروف شده است. شاهکار دیگر او کنیسه پاوه است که در سال 1913 میلادی ساخته شده است. این بنا با نام کنیسه گیمار نیز معروف است. فهرستی از دستورات مذهبی، الهام بخش نمای بیرونی این ساختمان بوده است.
خیابان آلبرت، ریگا
پایتخت کشور لتونی، شهرریگا ساختمان های بسیاری با سبک معماری هنر نو را در خود جای داده است. میخائیل اسیپوویچ آیزنشتاین از جمله معماران مشهور این دوره بوده و بسیاری از ساختمان‌های مشهور این شهر از جمله آپارتمان‌های پرتزئین خیابان آلبرت را طراحی کرده و ساخته است.
کت هاوس، ریگا
تقریباً اکثر ساختمان‌های شهر ریگا به سبک هنرنو طراحی و ساخته شده‌اند. بنابراین اگر به معماری هنر نو علاقه دارید، بازدید از این شهر گزینه‌ای مناسب برایتان به شمار می‌رود. کت هاوس در سال ۱۹۰۹ میلادی تاسیس شده که به سبک معماری قرون وسطایی است و در واقع تزئینات اطراف ورودی اصلی، تلفیقی از هنر نو و سبک معماری قرون وسطایی است و از رنگ های رایج این سبک در آن استفاده شده است.
نام این بنا به معنی "خانه گربه"به علت وجود مجسمه دو گربه ای است که بالای سقف آن قرار گرفته است.
دوره معماری
حال که با سبک هنر نو معماری آشنا شدید، اگر به معماری و یادگیری و آموزش معماری علاقه دارید، می توانید با مراجعه به سایت موسسه آموزشی عالی آزاد فن پردازان، در دوره معماری ثبت نام کرده و بعد از گذراندن دروس و سرفصل های این دوره مدرک معماری و یا گواهینامه ی معماری موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان، مورد تایید وزارت علوم، فناوری و تحقیقات را دریافت کنید.
موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان با به کار گیری اساتید مجرب و حرفه ای و بهره گیری از تکنیک های جدید، دانش معماری را در اختیار علاقمندان قرار می دهد.
پس درنگ نکنید و همین حالا در دوره معماری این موسسه شرکت کنید تا در اسرع وقت موفق به اخذ مدرک معماری و یا گواهینامه معماری شوید.
آیا سبک هنرنو در معماری مدرن امروز جایگاهی دارد؟
سبک هنر نو، تکامل و تحول تدریجی اشکال و سبک های گذشته نیست بلکه عکس العملی بر تاریخ گرایی و کهنه پرستی و یا به عبارت دیگر هرگونه حرکت معماری و یا هنری، تقلیدی از سبک های گذشته است. این سبک از معماری زمانی شکل گرفت که معماران و هنرمندان از سبک های قدیمی خسته شده بودند و می خواستند سبکی نو و شیوه ای جدید را در ساخت و ساز های بناها و ساختمان ها و همچنین هنر خود حاکم سازند. شاید خلاقیت و جسارت هنرمندان هنر نو در همین امر باشد که برعکس تمامی سبک های رایج در گذشته و قرن نوزدهم میلادی همچون رمانتیک و نئوکلاسیک که تقلید محض از گذشته بود، این هنرمندان نوآوری و خلاقیت را در ارائه ی آثار امروزیشان خواهان بودند.
در سبک هنر نو از نظام های یونانی و سبک گوتیک و تقارن نماها، رنسانس و توازن و قواعد خشک قدیمی اثری دیده نمی شود. مبانی و اساس سبک هنر نو، خط است، اما در هنر نو نه خط صاف وجود دارد و نه زاویه های قائم، بلکه فقط خطی نرم و سطحی می بینیم که با زیبایی های خاصی به حرکت در می آید و حالت منحنی به خود می گیرد. و تصویرهای تا بینهایت را به ذهن ها القا می کند. در واقع در این سبک معماری خطوط منحنی به خود می پیچد و در هم می تند و ساختاری بسیار جالب با تصاویری بسیار زیبا خلق می کند. در معماری مدرن امروزی هم هنوز استفاده از خطوط زیبای منحنی جایگاه خاص خود را دارد. تصاویری زیبا و خاص با مدد از اشکال و نماهای منحنی در ساختار ساختمان های امروزی باعث شده که تصاویری خاص تر و زیباتر ایجاد کند. حال اگر می خواهید که با اصول و مبانی هنر نو بیشتر آشنا شوید با شرکت در دوره معماری به راحتی می توانید تفاوت کلیه ی سبک های معماری را متوجه شوید.